Van wie is het huis van vóór jullie trouwden? Het belang van een keuzebeding.

Wie getrouwd is, denkt vaak dat alles wel prima geregeld zal zijn met het huis als jullie uit mekaar gaan of als één van jullie sterft. Helaas is dat niet altijd waar. Belangrijke woorden in deze blog: eigen vermogen, naakte eigendom, vruchtgebruik, keuzebeding. Ken je die termen niet, dan lees je best eens verder.

We hebben het hier over wie trouwt volgens wettelijk stelsel. Dat is het scenario waar veel mensen voor kiezen, een scenario dat ook telt als je trouwt ‘op automatische piloot’, dus zonder huwelijkscontract bij de notaris. Wat houdt het in? In het kort: je bewaart elk een potje met eigen bezittingen (alles van vóór jullie trouwden plus erfenissen) en er ontstaat een nieuwe pot (alles wat er vanaf nu bijkomt). We noemen die potten de eigen vermogens en het gemeenschappelijke vermogen.

Een belangrijk bezit, waarschijnlijk het duurste, is natuurlijk het huis. Als één van jullie dat kocht vóór het huwelijk, dan blijft het van die persoon. Maakt niet uit of jullie onderling afgesproken hebben om bijvoorbeeld de lening samen af te betalen. Zolang er niets anders op papier staat, blijft de woning in het eigen vermogen van de koper. Als jullie scheiden, blijft de ander thuisloos achter. Ook bij een overlijden kan het een ramp bovenop een ramp betekenen. Wie overblijft zal het huis namelijk niet erven. Het is te zeggen: niet helemaal.

Als weduwe of weduwnaar erf je dan wel het vruchtgebruik: je mag er blijven wonen zolang je leeft. Maar de bakstenen, ook wel de naakte eigendom genoemd, die zijn van de erfgenamen. Heb je geen kinderen, dan zijn dat de ouders, broers, zussen van je partner… Zij zijn nu eigenaar via erfenis. Misschien is dat geen ramp als jullie goed overeenkomen, maar het kan ook tot tragedies leiden. Stel bijvoorbeeld dat je zou willen verhuizen, dan vertrek je zonder rooie duit, want je kan het huis niet verkopen.

Daarom is een keuzebeding een verstandige keuze. Dan ben je op alles voorbereid. Het keuzebeding is een akte die je afsluit bij de notaris om bepaalde bezittingen (het huis, de auto, een kunstwerk dat je lang geleden kocht…) van het eigen vermogen te versluizen naar het gemeenschappelijk vermogen. Vanaf dan is het formeel wél van jullie tweeën. Dat is ook nuttig als jullie samen kinderen krijgen. In een keuzebeding kan je bijvoorbeeld opnemen dat zij geen naakte eigendom erven, zodat je altijd alleen zal kunnen beslissen over de verkoop. Enfin, het scenario kies je gewoon zelf.

Die verschillende vermogens, dat kan voor bizarre toestanden zorgen. Als een bouwgrond bijvoorbeeld van je partner was vóór het huwelijk, dan is de woning dat ook. Zelfs als jullie alles samen bouwden en betaalden. Onrechtvaardig? Ja, maar zo is het. Ook hier zal een keuzebeding soelaas bieden.

De notaris doet niets voor niets en een keuzebeding is niet goedkoop: tussen de 500 en de 2.000 euro, afhankelijk van wat je er allemaal in onderbrengt. Maar dat is peanuts in vergelijking met de waarde van een huis. En wie weet valt er nog een plezant fiscaal cadeautje uit de lucht. Als jullie mede-eigenaars worden van het huis, kan je namelijk ook genieten van de woonbonus. Euh, die bestaat toch al lang niet meer? Toch wel, via deze weg kan het nog! En dan haal je er al snel winst uit.

Wat als jullie verloofd zijn, maar jullie droomhuis nu al spotten? Dan kan je in de akte een anticipatieve inbreng opnemen om later de kosten van een keuzebeding uit te sparen. Information overload?! Geen probleem, we zullen het nog eens uitleggen bij de koffie.