Hoe kom je op de zwarte lijst? En hoe geraak je ervan?

Als het over leningen gaat, dan kennen de banken je beter dan je denkt. Telkens wanneer je voor een krediet tekent, of dat nu voor een huis of een auto is, zullen zij kijken of je niet op de zwarte lijst van de CKP staat. Is dat wel zo, dan gaan ze de lening waarschijnlijk weigeren. Knap lastig. Hoe kom je op die lijst terecht? En vooral: hoe krijg je weer een propere lei?

De Centrale voor Kredieten aan Particulieren of CKP houdt elke lening bij, voor de volledige duur van het contract. Het register geeft een mooi overzicht per consument van alle financiële verplichtingen. (Als je precies wil weten waarom die CKP bestaat, lees dan deze blog.) Van zodra de lening afbetaald is, wordt de vermelding automatisch geschrapt.

Zo gaat het voor 99% van de afgesloten kredieten. Je betaalt alles netjes af en je hoort er nooit meer iets van. Maar soms loopt het fout en mis je een maandelijkse afbetaling. Dat is niet altijd slechte wil — brute pech schuilt soms in een klein hoekje. Of het was gewoon verstrooidheid. Na één gemiste afbetaling kom je nog niet op de zwarte lijst. Het slechtste wat je kan doen is je kop in het zand steken en hopen dat het probleem zichzelf oplost. Want dan schiet de molen in gang, en dat gaat als volgt:

1. Na één maand: de brief

Na één maand achterstal zal je een vriendelijke maar kordate brief ontvangen om je betaling snel in orde te maken. Blijkt dat toch moeilijk, dan hebben we één gouden raad: ga nú in overleg met de betrokken instelling en leg je probleem voor. Ze zullen normaal met jou zoeken naar een oplossing. En dan hoeft de bal niet verder te rollen.

2. Na twee maand: de aangetekende brief

Doe je niets en loopt je achterstand verder op, dan zal je na twee maanden opnieuw een brief ontvangen. Aangetekend, dit keer. Je krijgt opnieuw de vraag om de zaak te regelen, en nu is het vijf voor twaalf.

3. Na drie maand: de zwarte lijst

De bank of andere kredietinstelling zal je aanmelden bij de CKP. Dat is van moeten, ook voor hen. Je staat nu op de zwarte lijst. In meer technische termen heet dat ‘een openstaande melding’. Alle andere banken zien die ook, dus je zal niet zomaar elders kunnen aankloppen. Betaal je daarna nog altijd niet, dan schiet de machinerie in gang met deurwaarders en alle torenhoge kosten die daarbij horen. Betaal je wel je schuld af, dan verandert de ‘openstaande melding’ in een ‘geregulariseerde melding’.

4. Eén jaar later: de propere lei

Die geregulariseerde melding blijft nog een jaar zichtbaar. Zelfs al heb je niet enkel de achterstallige betaling maar de volledige lening afbetaald, dan nog zal elke (volgende) kredietverlener zien dat je problemen gehad hebt.

Bij sommige leningen staat in de kleine lettertjes dat je krediet in geval van achterstal ‘opeisbaar’ wordt. Dat betekent dat ze je dwingen om de volledige openstaande schuld, inclusief de achterstallen, versneld en in één keer af te lossen. Een fout wordt dus keihard bestraft — je moet alles onmiddellijk betalen, met twee D’s en twee L’en.

Dan zit er meestal niets anders op dan elders te gaan lenen, maar reken maar dat je dat nóg meer zal kosten. Omdat je al op de zwarte lijst staat, weet die nieuwe kredietinstelling dat je een risicobetaler bent, en dat zullen zij vertalen in een hoge intrestvoet. Geloof ons, het is een straatje waar je liever niet in sukkelt.