Wie gaat lenen in februari 2023, kijkt maar beter uit

Om te bepalen hoeveel we voor ons nieuwe nestje mogen lenen, kijkt de bank naar ons loon. En bij veel mensen is dat loon flink omhoog gegaan in januari 2023. Kunnen we dan ook meteen meer lenen? Het lijkt de logica zelve, maar niet alle banken spelen het spel zo logisch mee.

In januari 2023 steeg het loon van 800.000 Vlaamse bedienden met 11%. (Voor ambtenaren geldt dat bijvoorbeeld niet, zij kregen al een hogere pree in 2022.) Een loonindexering van elf procent, dat is enorm. De reden is de torenhoge inflatie die we vorig jaar zagen. Alles is duurder geworden, en de meeste lonen in België volgen nu gewoon mee. Goed nieuws dus voor heel veel mensen.

Als je een lening gaat aanvragen, kijkt de bank naar je inkomsten. Daarom vragen ze naar je loon, plus dat van je partner als je samen koopt. Dat is geen indiscrete vraag, ze zijn daartoe verplicht. Van de overheid moeten ze de ‘kredietwaardigheid’ van de klant nagaan, kwestie van sommige mensen tegen zichzelf te beschermen. En om een betere inschatting te kunnen maken, kijken de banken niet enkel naar de laatste loonbrief, maar nemen ze een gemiddelde van de laatste drie.

Maar nu komt het. In januari 2023 zijn al die lonen met 11% omhoog gegaan. Als je dan het gemiddelde neemt van de laatste drie maanden, met november en december 2022 erbij, dan kom je aan een aanzienlijk kleinere inkomst. En die zal wel degelijk bepalen hoeveel jij mag lenen en afbetalen voor de komende tientallen jaren. (De meeste banken passen de regel toe dat je tussen de 40 en de 45% van je nettoloon kan besteden aan de maandelijkse afbetaling.)

Natuurlijk zal je loon niet veranderen in februari of maart 2023. Dan is het toch absurd om die twee laatste maanden van 2022 nog te laten meetellen? En toch doen veel banken het. Met als gevolg dat je daar aan slechtere voorwaarden zal lenen. Het is een tijdelijk probleem, want tegen eind maart 2023 heb je wel drie normale loonbrieven en is alles weer gelijk getrokken. Maar wie nú leent, kan maar beter uit zijn doppen kijken.

Maakt dat nu allemaal zoveel uit? Reken maar. Stel: je bent een goed verdienend koppel en verdiende samen 5.000 euro netto per maand in 2022. Na de loonsindexering krijg je eind januari 2023 samen 5.452 netto. Stel nu dat je gaat lenen in februari. Voor bank A, die vooruit kijkt en beseft dat je loon niet zomaar zal dalen, zal je inkomen liggen op 5.452 euro. Bank B neemt het gemiddelde van de laatste drie loonfiches en komt zo op 5.151 euro.

Dat is een verschil van 301 euro geschat inkomen per maand, voor ál de komende jaren. Als er zoveel minder in rekening genomen wordt, dan zit je sneller tegen het maximum van 40% of 45% van het maximum dat je mag lenen. Stel dat je leent aan een vaste rentevoet van 3,5% op 25 jaar, dan zou je bij bank B 25.000 tot zelfs 50.000 euro minder kunnen lenen voor hetzelfde huis. Een bedrag dat je dan zelf uit eigen middelen moet zien op te hoesten. Jawadde. Geef ons dan toch maar bank A.

Het is een straf verhaal, en toch is het zo. Reden te meer dus om nu, in de eerste drie maanden van 2023, bij hypotheek.winkel aan te kloppen. Wij hebben de vraag expliciet aan alle banken gesteld en kennen hun voorwaarden. Tot in de scherpe puntjes.